Kościół pw. Narodzenia Pańskiego

Świątynia pod wezwaniem Narodzenia Pańskiego została wzniesiona od kwietnia do grudnia 2000 roku. W Wielki Czwartek tegoż roku biskup Albin Małysiak, ostatni dyrektor Zakładu Wychowawczego im. ks. Siemaszki, poświęcił wyznaczony i przygotowany fundament, zaś pierwsza Msza św. została odprawiona przez ks. Kardynała Franciszka Macharskiego podczas Pasterki roku 2000.

Zewnętrzny kształt kościoła jak i całego ośrodka częściowo został narzucony przez wytyczne dotyczące projektowania w otulinie Parku Jurajskiego, zwłaszcza w kwestii nachylenia dachów i obowiązku pokrycia ich dachówką. Władze nie wyraziły zgody na budowę wieży. Mimo to częściowo została ona wzniesiona w oczekiwaniu na odpowiedni czas, kiedy to zostanie wydane pozwolenie na jej ukończenie. W tej chwili dolna jej część stanowi kruchtę kościoła i wejście na chór. Bryła kościoła harmonizuje z pozostałą zabudową.

Doroczny odpust czyli święto kościoła w Piekarach obchodzone jest w Boże Narodzenie, poczynając od Pasterki, w czasie której obchodzi się także rocznicę poświęcenia kościoła. Liturgia Pasterki rozpoczyna się od liturgii światła z Betlejem, które przynoszą harcerze.

Fakt, że kościół został poświęcony Tajemnicy Narodzenia Pańskiego, wpłynął na wybór stylu architektonicznego i wystrój wnętrza. Z jednej strony nawiązuje do prostoty stajenki betlejemskiej, a z drugiej do bogatej, polskiej tradycji Świąt Bożego Narodzenia, promieniującej rodzinną atmosferą, ciepłem, radością i pokojem. Stąd prostota i przewaga surowego drewna na suficie górnym ponad linią okien i sufitach bocznych nawy głównej. Zastosowanie zaś piaskowca w prezbiterium i wyłożenie nim ścian nawy głównej jest efektem mojej pielgrzymki do Ziemi Świętej i wizyty w Grocie Narodzenia Pańskiego oraz świątyni betlejemskiej. Mocniej zaakcentowana też została Droga Krzyżowa – witraże każdej stacji uzyskały podwójne, mosiężne obramowanie.

Ołtarz usytuowany jest centralnie, zaś w absydzie na postumencie znajduje się tabernakulum odlane w brązie, przedstawiające scenę ostatniej wieczerzy. Obok na dwóch kolumnach płoną wieczne lampy oliwne z brązu. Siedzenia liturgiczne pokryto baranią skórą. Przed ołtarzem ambona symbolizuje otwartą Księgę Pisma Świętego, u jej stóp znajduje się rodzaj relikwiarza, w którym przechowywane są kamień z Pola Pasterzy i Groty Narodzenia Pańskiego opieczętowane lakiem na znak autentyczności. Kamienie te są znakiem łączności współczesnego, żywego wcielania się przepowiadanego Słowa w osobach słuchaczy z ową nocą, gdy Słowo stało się ciałem. Relikwiarz ten poświęcił Jan Paweł II w czasie pielgrzymki do Ojczyzny w 1997 roku.

Kościół podtrzymuje nastrój całorocznej szopki, w nim zdaje się być przywoływane echo klimatu wczesnych bazylik np. w Rawennie i domniemanego, pierwotnego wystroju klasztoru oo. Benedyktynów w Tyńcu sprzed tysiąca lat. Krzyż na tabernakulum jest repliką krzyża z opactwa z Tyńca.

Przestrzeń w prezbiterium, miejsce i rolę ołtarza głównego wyznaczają stylizowane lampy i krzyż ze szkła zbrojonego bez pasyjki ciała Chrystusa o wyraźnych znakach męki, by w ten sposób podkreślić rzeczywistość zmartwychwstania i ewokować skojarzenie z całunem turyńskim.

Nawę główną wyznaczają dwie podłużne belki dźwigające pięcioramienne żyrandole ozdobione jednym lub dwoma aniołami w swobodnych, radosnych pozycjach. Artysta tworzył ich modele, wykorzystując fotografie miejscowych dzieci. Żyrandole wraz z aniołami kierują uwagę na ołtarz i absydę, w której w centralnym miejscu znajduje się Święta Rodzina w grocie Narodzenia w Betlejem: Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego, owinęła go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie (Łk 2, 67). Owa rzeźba ukazuje scenę, kiedy Maryja w geście adoracji przedstawia obecnym nowo narodzone Dzieciątko owinięte w pieluszki i kontempluje hymn aniołów wielbiących Boga: Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania (Łk 2,14).

Historyczny fakt Narodzenia Jezusa w Betlejem stał się wydarzeniem ponadczasowym, niepowtarzalnym i uniwersalnym. Jego centralny wymiar w kosmosie wyraża w piekarskiej świątyni zmieniający się rytmicznie kolor gwiazd w kształcie mandorli. Ten niecodzienny efekt o symbolicznej wymowie został osiągnięty dzięki transmisji koloru przez światłowody.

Pierwotny projekt nie przewidywał witraży. Światło miało przenikać do wnętrza przez same luksfery. Witraże jednak powstały i stały się wizytówką kościoła Narodzenia Pańskiego, Eksponują one Tajemnicę Wcielenia. Kolory witraży w skojarzeniu ze światłem uzyskanym przez luksfer uzyskują dodatkową dynamikę.

Witraż centralny w absydzie rozwija motyw gwiazdy betlejemskiej i aniołów, witraż z lewej strony – zwiastowanie pasterzom, a z prawej – przybycie Trzech Królów wraz z darami: mirrą, kadzidłem i złotem. Inne witraże w absydzie, zwykle niewidoczne dla wiernych, poświęcone są tajemnicy świętych obcowania, przywołują na pamięć tych, którzy uwierzyli Słowu, które stało się ciałem (J 1, 14). Trzy witraże na zachodniej ścianie kościoła nad chórem poświęcone zostały cudownemu aktowi stworzenia, które w pierwszym zdaniu opiewa Księga Rodzaju – „Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię” (Rdz 1,1). W środkowym witrażu widzimy Ducha św. unoszącego się nad wodami, po prawej stronie – słońce, a po lewej księżyc i inne planety, przywołane do życia w trybie sprawczym Myśli i Słowa Bożego – Niechaj się stanie! Po spełnieniu się planu Bożego na różnych etapach dzieła stworzenia, następuje podsumowanie – „Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było dobre”, a w wypadku człowieka nawet – „bardzo dobre” (Rdz 1,31). Dynamiczny wir żywiołów w przestrzeni kosmosu prowadzi do powstania konkretnych form stworzenia i życia, przywołując na pamięć teorię Wielkiego Wybuchu (Big Bang). Pulsująca dynamika kolorów jakby zastygła w kształtach przewidzianych przez Stwórcę. W dolnej części cztery małe witraże – po prawej i lewej stronie od wejścia – przedstawiają pierwszych rodziców Adama i Ewę w rajskiej scenerii. Po prawej Adam przypominający przerażonego rycerza w otoczeniu rajskich roślin, kwiatów, owoców, ptaków i zwierząt, tylko miecz nad jego głową w rękach anioła wskazuje na wygnanie z raju po popełnieniu grzechu; po lewej Ewa, zaskoczona nagością swego ciała, dzieli los męża, odwrócona od napoczętego owocu i węża kusiciela o purpurowej głowie.

Witraże na balkonie po prawej stronie poświęcone są narodzeniu Pana Jezusa i nauczaniu dwunastoletniego Jezusa w Świątyni, środkowy – Kazaniu na Górze, które może być uznane za proklamację Konstytucji Jezusa i chrześcijan, a na balkonie po lewej stronie – darowi Eucharystii. W ten sposób Droga Krzyżowa stanowi przedłużenie tematu nauczania Jezusa. Apostołowie, świadkowie historycznego aktu jej ustanowienia adorują ofiarę Baranka (witraż środkowy). Eucharystia oprócz innych form obecności Pana wśród swojego ludu, zawiera tę najważniejszą i najintensywniejszą, porównywalną do Jego historycznej obecności – Oto Ja jestem z wami po wszystkie dni, aż do skończenia świata (Mt 28, 20).

Obraz i witraż w przeszłości odegrały ważną rolę w ewangelizacji wielu pokoleń, stąd nazywane były Biblią dla ubogich. Do dziś z tej formy nauczania Kościoła przez sztukę pozostała nam Droga Krzyżowa – jedyne w swoim rodzaju nabożeństwo.

W świątyni w Piekarach stacje Drogi Krzyżowej to witraże. Ich znaczenie i emocjonalny walor wzmacnia utrwalona w tradycji i odbiorze powszechnym symbolika barw.

Na kościele w Centrum RN 2000 w Piekarach, jak zresztą na wszystkich kościołach świata, swoje ślady pozostawia historia. I chociaż jest to bardzo młodziutki kościół, to już daje się te ślady zaobserwować. W pierwszą rocznicę śmierci ks. Czesława Patonia, współbudowniczego Radosnej Nowiny 2000, w kościele umieszczona została tablica pamiątkowa o następującej treści: Ks. Czesław Patoń CM (1944–2010), skromny i cichy kapłan, oddany dziełu ks. Siemaszki, konfratrzy i wierni, Piekary 2011.

Już po jubileuszu dziesięciolecia w kościele pojawiły się dwa nowe obrazy. Obydwie ikony to pamiątki jubileuszowe z okazji 40-lecia kapłaństwa. Jedną z nich otrzymałem od pracowników Fundacji im. ks. Siemaszki, druga to dar od parafian z Francji dla ks. Jerzego Sowy.

Od kilku lat, z inicjatywy ks. Witolda Broniewskiego, pracującego w Niemczech, w kościele w Piekarach pojawia się tzw. wędrowna szopka. Wykonano wiele takich szopek tematycznych, poświęconych m.in. kulturze, edukacji, ekumenizmowi. Były one wystawiane w miejscach publicznych np. na dworcach, aby zwrócić uwagę ludzi nie zainteresowanych religią. Ostatnia szopka wystawiana w Piekarach nosiła nazwę Arka Noego, jej autorami są uczniowie z liceum plastycznego w Częstochowie. Ekspozycja szopki w kościele pw. Narodzenia Pańskiego ma szczególny wydźwięk tutaj jest ona na swoim miejscu przez cały rok. Jakie jeszcze ślady pojawią się w naszym kościele w przyszłości? Życie pokaże. Ważne by żył i pulsował wiarą W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.”*

* na podstawie książki ks. dr Bronisława Sieńczaka CM, „Pacierz”, Piekary 2013, s. 69-71.